Filosoof Herman De Dijn schreef met ‘Rituelen. Waarom we niet zonder kunnen’ (2018) en ‘Het Rooms-katholicisme.‘ (2023) een dubbel-boek.
Verwonderd in het leven staan, open staan voor ‘het wonder’, voor betekenissen die met de essentie van het leven te maken hebben, dat is wat de mens tot mens maakt.
Kijk eens wat het Rooms-katholicisme hier te bieden heeft, zegt de wijze.
Ik kan het enorm brede en diepgaande thema van het Rooms-katholicisme, hier een boek van 200 bladzijden, hier enkel aanraken en ik doe dit vanuit de eucharistieviering. Alles wat filosoof De Dijn geschreven heeft over ‘wonderen’ of betekenissen die fascineren en het leven zin geven en over het omgaan met het wonder via een hele reeks houdingen, emoties en stemmingen, kan immers mooi toegelicht worden vanuit de eucharistieviering.
Wat voelt een mens als hij in contact komt met ‘de almachtige’, ‘de schepper van hemel en aarde’, ‘de vader van alle mensen’? Allemaal woorden om dat wonder, dat mysterie van God te beschrijven.
Bij het binnenkomen van een kerk, van het ‘huis van God’, besef je dat je tegenover zoveel grootsheid, schoonheid, liefde, … niet anders kan reageren dan met eerbied, respect, ontzag, … maar tegelijkertijd met kinderlijke liefde en vertrouwen.
En zo is een gepast omgaan met (de betekenis van) God het ritueel van de zuivering bij het binnenkomen van het kerkgebouw voor een eucharistieviering. We wassen ons symbolisch door een kruisteken te maken met gewijd water.
Het kruisteken, in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest : dit zijn twee Geesten en een mens die verrezen is uit de doden. Het is onmiddellijk duidelijk dat een natuurwetenschappelijk kijk hier geen gepast omgaan is. Het gaat hier over een andere manier van zien.
Het kerkgebouw zelf is ingericht met beelden, glasramen, kaarsen, muziek, enzovoort ; allemaal materiële zaken die diepe betekenis moeten uitleggen.
Een eucharistieviering opent met een lied en een gebed voor de priester. De priester staat hier niet als een of andere ceremonieleider maar handelt ‘in persona Christi’. Hij, in Christus, bemiddelt tussen God en zijn volk, tussen het mysterieuze wonder en ons, schamele mensen.
De eucharistieviering is nog maar net begonnen en een mens is al helemaal overweldigd door zo’n betekenis-bom. En dan maakt de mens zich klaar om heel die rijke liturgie van een eucharistieviering met een woorddienst en een eucharistische dienst in zich op te nemen. Wonderen zijn voor de zieners, schrijft filosoof Herman De Dijn. Je moet er voor openstaan, anders zie je het niet. In de Kerk is er de uitspraak “Zalig zijn de reinen van hart, want zij zullen God zien.” Rein of zuiver van hart zijn, schone handen hebben, wat wil dat zeggen? Wellicht versta je het het best als je de teksten overweegt die we bij het begin van een viering uitspreken. De schuldbelijdenis: ik belijd voor de Almachtige God en voor u broeders en zusters dat ik gezondigd heb … Daarna ons smeken om Gods ontferming. En dan de lofzang waarin wij ons vertrouwen uitspreken: (…) Wij loven U. Wij prijzen en aanbidden U. Wij verheerlijken U en zeggen U dank voor uw grote heerlijkheid. (…) Gij die wegneemt de zonden der wereld, ontferm U over ons. (…) Dan zijn we klaar om het ‘wonder’ te mogen aanschouwen in de woord- en de eucharistische dienst.
Zoals reeds gezegd, ‘ontleedt’ filosoof De Dijn dit helemaal in zijn boek. Ben je nog zoekend naar het geluk in je leven? De gelovige filosoof raadt je aan om je eens te laten overweldigen door een eucharistieviering. Misschien wordt je na een eerste keer onwel van zo’n betekenisbom en vraagt het meerdere deelnames en wat meer inzicht in de betekenisbom, maar de eucharistieviering kan de oorsprong en het hoogtepunt zijn van je hele leven.
(Noot: mail me eens nadien. Ik ben benieuw naar je queeste.)
Uit het autobiografisch geschrift van Theresia van Lisieux die ze schreef toen ze 22 jaar was.